Dzieci OnLine

Polski - ortografia - ortografia

agag - Pon 25 Kwi, 2005 18:56
Temat postu: ortografia
Myślę, że większość z nas ma problemy z ortografią. (Ja mam na pewno)
Stąd moja prośba: zbierzmy wspólnie w tym miejscu wszystkie zasady ortografii.

Ale:
- nie wklejajcie linków, tylko jak już to skopiowany tekst
- wyraźnie zaznaczcie na początku jakiej trudności ortograficznej dotyczy dana zasada
- WAŻNE: na pewno znacie ze szkoły jakieś zabawne regułki czy wierszyki na zapamiętanie jakiejś zasady. Napiszcie je tutaj. Łatwiej się w taki sposób zapamiętuje.
- nie piszcie niepotrzebnych komentarzy, które później będą utrudniać odnajdywanie

Myślę że taki temat niejednemu z nas się przyda. Mi na pewno
ajeczka11 - Pon 25 Kwi, 2005 19:17
Temat postu:
Ż:G
książka-księga
dróżka-droga
nożna-noga
Ż:Z
gwiżdżę-gwizd
jeżdżę-jadę
rpzgwiażdzone-gwiazda
Ż:S
zwyciężyć-zwycięstwo
bliżej-blisko
mężny-męski
Ż:dz
mosiężny-mosiądż
pieniązek-pieniądz
Ż:Ź/ŻI
jeżdżę-jeździć
wożę-wozić
Ż:H
drużyna-druh

p.R.Billewicz nauczycielka j.polskiego:mrgreen:
NIIE CIERPIĘ JEJ!!
Anonymous - Pon 25 Kwi, 2005 20:03
Temat postu:
uje sie nie kreskuje
wyrazy z ó wymieniaja sie na o np
nóżka noga
dróżka droga
etc
Noid - Pon 25 Kwi, 2005 20:05
Temat postu:
"nie" z czasownikami piszemy odzielnie
"nie" z rzeczownikami, przymiotnikami i czymś jeszcze piszemy razem xD
Anonymous - Pon 25 Kwi, 2005 20:15
Temat postu:
A ja Wam powiem cos nietypowego,ale skutecznego.Wystarczy czytac duzo ksiazek,czasopism,gazet itd;a nawyk poprawnego pisania wyrobi sie sam.Wiekszosc ludzi to wzrokowcy,zapamietuja to co widza.Ja w ten sposob uczylem sie ortografii,i nadal duzo czytam,i bledow raczej nie robie,z wiekszosci dyktant mam 5(nie chce sie chwalic,che po prostu podajac swoj przyklad dowiesc skutecznosci tego sposobu).
Chesterka - Pon 25 Kwi, 2005 20:23
Temat postu:
Christine fan napisał/a:
z wiekszosci dyktant mam 5


Hmm? Heh ja też czytam i czytam i mam 5 z dyktand ;]
Anonymous - Pon 25 Kwi, 2005 20:53
Temat postu:
O w morde,zrobilem blad,zbijcie mnie! Very Happy Prosze,dla utrwalenia zasad poprawnej pisowni.Very Happy
agag - Wto 26 Kwi, 2005 19:25
Temat postu:
"RZ"
piszemy po spółgłoskach:

k p t ch g b d w j
Nela - Pon 02 Maj, 2005 19:47
Temat postu:
Wydaje mi się, że nie ma konkretnej zasady na nauczenie sie Polskiej ortografii. Jest mnóstwo regułek do zapamiętania, ale jeszcze więcej chyba wyjątków. Żeby dobrze umieć ortografię trzeba po prostu czytać wiele książek. Chociaż pewnie nie kazdy znajdzie na to ochotę i czas.
Anonymous - Sro 04 Maj, 2005 11:58
Temat postu:
Ja mam tego pełno w zeszytach od polskiego (z 5 i 6 klasy SP), ale będę dawała "częściowo"

Kiedy I, a kiedy J?

Powiedz to każdemu gapie,
co z dyktanda dwójki łapie,
że wyrazy: Anastazja,
telewizja, fuzja*, Azja,
Francja, akcja i akacja,
lekcja, porcja oraz racja,
sesja, pensja i hortensja,
misja, scysja** i pretensja,
mają zawsze j, nie i.
Kto to wie, ten z dwójek drwi.

Za to: Dania, kopia, tiara***,
giaur**** - przez ipisz, a zaraz
będziesz cieszyć się z dyktanda,
gdyż ci piątkę z plusem pan da.

Gdy na karku jest twa głowa,
to bez trudu pojmiesz w net:
"jot" piszemy w obcych słowach
tylko po "ce", "es" i "zet".

* fusja - strzelba, połączenie
** scysja - kłótnia
*** tiara - ozdoba głowy
**** giaur - niewierny

--------------------------------


Wyjątki
Powtórzmy zasadę wyjaśniającą, kiedy piszemy i, j po spółgłoskach. Przy okazji zapoznamy się z wyjątkami.

Francja, pensja i poezja -
Nim napiszesz, wymów z cicha:
Bacz, byś w j pętelki nie zjadł:
cj, sj, zj - tu przecież słychać.
Lecz gdy słyszysz: ć, ś, ź -
Ciocia, siano, zimowisko -
Stawiaj w tych wyrazach i.
Przez i pisz poza tym wszystko:
Maria, lilia, kiosk, Młodawia...
Nie sugeruj się wymową!
Choć j w "Maria" się wymawia,
i króciutkie wstaw w to słowo.
Lecz wyjątki są: objadać,
Podjeść, nadjeść. Sprawa prosta:
"Podjeść" z cząstek dwu się składa:
Z cząstki "jeść" i z "pod" (z przedrostka).
Więc pisz: podjazd, wjazd, objechać,
Objaśnienie i podjudzić.

Spraw to, mój wierszyku, niechaj
Błąd sie prześladuje ludzi!

--------------------------------


NIE z różnymi częściami mowy


Wyraz nie piszemy rozdzielnie:
1. Z osobowymi formami czasownika oraz z bezokolicznikiem, np.
nie pragnę, nie umiesz, nie znajdzie, nie poszedłem, nie usłyszałeś, nie zdobędę, nie będę płakała, nie chcieliby, nie upiekłabyś, nie depcz, nie psujcie, nie sądzić, nie tłoczyć się, nie lękać się, nie móc, nie piec...
Wyjątki: niepokoić, niewolić, niedomagać, niedowidzieć, nienawidzić

2. Z formami osobowymi czasowników występujących w funkcji bezosobowej, np.
nie powinno się podpowiadać, nie wypada krzyczeć, nie należy kłamać, nie należałoby się przenosić, nie wypadało prosić.

3. Z wyrazami występującymi w znaczeniu czasownikowym lub w funkcji bezosobowej, np.:
nie trzeba (przypominać), nie wiadomo (kto wygra), nie brak (było odwagi), nie warto (kłamać), nie sposób (było przewidzieć), nie wolno (lekceważyć), nie szkoda (było tracić czasu), nie wstyd (ci było narzekać), nie żal (wam było odjeżdżać)
Wyjątek: niepodobna (niepodobna w tych warunkach uczyć się)

4. Z przymiotnikami w stopniu wyższym i najwyższym, np.:
nie łatwiejsze, nie najłatwiejsze, nie krótsze, nie najkrótsze

5. Z przysłówkami w stopniu wyższym i najwyższym, np.:
nie głębiej, nie najgłębiej, nie szybciej, nie najszybciej

6. Z przysłówkami nie pochodzącymi od przymiotników, np.:
nie zawsze, nie tylko, nie bardzo, nie dosyć, nie całkiem, nie dziś, nie teraz, nie wszędzie, nie tu, nie tutaj, nie tam, nie wczoraj, nie zaraz, nie wnet
Wyjątki: niebawem, nieraz, niezbyt.

7. Z zaimkami, np.:
nie my, nie ja, nie mój, nie twoja, nie swój, nie ich, nie ten, nie każdy

8. Z liczebnikami, np.:
nie raz, nie dwa, nie pierwsza, nie siódmy, nie jeden (błąd popełnił), nie dwoje, nie tysiąc, nie sto
Wyjątki: niejeden (wielu: ten i ów), niewiele, niewielu

9. Z rzeczownikami, z przymiotnikami i przysłówkami, jeśli wyraz nie wyraża nie zaprzeczenie, lecz wyraźne lub domyślne przeciwstawienie, np.:
winę ponosi nie dziecko, lecz rodzice; nie prawda, lecz kłamstwo do tego doprowadziło; nie ładne, lecz piękne są te obrazy; nie zwykły, ale nadzwyczajny wprost stosunek do dzieci; nie dobrze, ale bardzo źle postąpiłeś.

Wyraz nie piszemy łącznie:
1. Z rzeczownikami, np.:
niebezpieczeństwo, niezależność, niedopałek, niepogoda, nieobecność, niedokładność, nietakt, niepokój, niewola, nieporządek

2. Z przymiotnikami, np.:
niechętny, niecierpliwy, nieczynny, niejednakowy, nielegalny, nieobecny, niepodzielny, niespokojny, niesmaczny, niezaprzeczalny

3. Z formami stopnia wyższego i najwyższego przymiotników, jeśli wyraz nie oznacza wyraźną cechę przecwstawną lub jeśli przymiotnik bez nie w ogóle nie występuje, np.:
nieszczęśliwy - nieszczęśliwszy - najnieszczęśliwszy
niegrzeczny - niegrzeczniejszy - najniegrzeczniejszy
niedorzeczny - niedorzeczniejszy - najniedorzeczniejszy
niedołężny - niedołężniejszy - najniedołężniejszy


Od przymiotników typu nieszczęśliwszy, niegrzeczny tworzymy również formy zwykłego zaprzeczenia: nie szczęśliwszy - ale: najszczęśliwszy, niegrzeczniejszy - najniegrzeczniejszy, które oznaczają tyle, co: nie jest szczęśliwy, nie jest najszczęśliwszy, nie jest grzeczniejszy, nie jest najgrzeczniejszy.

4. Z przysłówkami utworzonymi od zaprzeczonych przymiotników, np.:
niejasno, niedawno, niedbale, niezupełnie, nietrudno, niedostrzegalnie, niebacznie, niezwykle

5. Z formami stopnia wyższego i najwyższego przysłówków, jeśli nie wskazują na wyraźną cechę przeciwstawną lub jeśli przysłówek nie w ogóle nie występuje, np.:
nieszczęśliwie - nieszczęśliwiej - najnieszczęśliwiej
niegrzecznie - niegrzeczniej - najniegrzeczniej
niedołężnie - niedołężniej - najniedołężniej
niedorzecznie - niedorzeczniej - najniedorzeczniej


6. Z nielicznymi zaimkami i liczebnikami mającymi zupełnie inne znaczenie z przeczeniem nie i bez przeczenia, np.:
nieco, niecoś, niejaki, niejaka, niektórzy, poniektórzy, nieswój (niezdrów), niejeden (wielu), niewiele, niewielu

--------------------------------


Pisownia wyrazów z h (wierszyki)


Kłopotliwe samo h
Dość szczególną skłonność ma.
Lubi hałaśliwe słowa,
huk, harmider, hałasować,
heca, hurmem, hej, hop, hura,
hola, horda, hejnał, hulać,
hasać, halo, hop, wataha...
W tych wypadkach się nie wahaj!

Hańba to "gańba" - godna nagany;
Błazen - człek z błahych postępów znany.
Wahadło znaczy: "wagadło", waga;
Druh swemu drużce zawsze pomaga!
Hołysz to "goły", inaczej biedak;
Hardy - kto gardzi. Ty "ch" nie daj.

h wymienia się na g, z, ż

--------------------------------


Zasada pisania cząstki "by" (partykuły)


Partykułę by piszemy łącznie z:
1. Z osobowymi formami czasowników, np.:
zjadłabym, napisałabym, wypadałoby, pojechałbym itd.

2. Z partykułami i spójnikami, np.:
gdyby, boby, byleby, chociażby, chybaby, czyby, dokądby, gdyby, gdzieby, jakby, jeżeliby, którędyby, niechby, przecieżby, skądby, toby, więcby, żeby

3. Z ruchomymi końcówkami osobowymi, gdy są one oderwane od czasownika osobowego, np.:
Tak byśmy to zrobili (zrobilibyśmy).

Partykułę by piszemy osobno z nieosobowymi formami czasowników, np.:
Pomyśleć by o tym warto;
Za tydzień zdjęto by mi gips.
Złapano by go od razu.

--------------------------------


Tymczasowo koniec. Jutro (bądź pojutrze) coś jeszcze wrzucę, o ile znajdę resztę zeszytów. Smile
Mam nadzieję, że sie przyda. Razz
Pozdrawiam.

PS. Uh, moje biedne palce :>
PS2. W razie czego mam pełno ćwiczeń do w/w reguł, więc jak coś to mogę dać. Smile Jakby ktoś chciał... Wink
Anonymous - Sro 04 Maj, 2005 14:25
Temat postu:
PISOWNIA WYRAZÓW Z ''U''

Zapamiętaj, zawsze tu
pisz otwarte,zwykłe ''u''
W słowach: skuwka i zasuwka
gdyż wyjątkiem są te słówka;
w cząstach -unka, -un i -unek:
opiekunka,zdun,pakunek.
Pisz je także w cząstce -ulec,
więc: budulec i hamulec;
w ulu, dwu, gdzie u litera
wyraz kończy lub otwiera.
Wreszcie- niech nikt nie kreskuje
w czasowniku cząstki -uje.
Źródł:''Między nami",zeszyt ćwiczeń do kl. IV


Jeszcze jeden wierszyk ^^
PISOWNIA WYRAZÓW Z ''Ż",''RZ'',''H'',''CH'',''Ó'' ORAZ ''U''

Żółw,żaba,jeż i wąż,
Żółta żołna,stróż i mąż,
Żal,zażarty,żuk,piżama--
Piszmy z ż, bo będzie plama...

Za to krzew i krzak, i wrzos,
przecier,rzeźba,trzask i trzos,
Rzodkiew,chrzan,porzeczka,rzepa
Przez rz,jak rzut i krzepa.

Hart i harcerz,hurt,hołota,
Hełm,holownik,hipopotam,
Hejże!Hola!Hop! Hurra!--
Piszmy zawsze z samym h.

Ale chaszcze,chrzęst,ropucha,
Chytra mucha koło ucha,
Chwilka,chrust, i chwat, i chce--
przez ch,bo będzie źle.

Bór,żarówka,brzózka,sójka,
Próba,córka,krótka bójka,
Dróżka,wróżka,róża,mórz--
Zawsze z ó jak cóż i stróż.

Lecz w zasuwce,wuju,ujmie,
W dłuższej gruszce,w murze,w szturmie,
Gdy coś grucha lub się psuje--
U sie nigdy nie kreskuje.
Źródło:''Pierwsza encyklopedia szkolna''

To narazie byłoby tyle,jak jeszcze coś znajde(a znajde na pewno) to wrzuce Very Happy
#fallen_angel# - Sro 04 Maj, 2005 15:47
Temat postu:
RZ piszemy po pierwszych literach każdego wyrazuz tego wierszyka:

Pytała babka dziadka kogo w górze jest ta chatka...
czyli:p,b,d,k,w,g,j,t,ch
Anonymous - Sro 04 Maj, 2005 16:01
Temat postu:
PISOWNIA WYRAZÓW WIELKĄ LITERĄ

Wielką literą piszemy:
*imiona,nazwiska,nazwy dynastii,herbów,przezwiska,
UWAGA. Jeśli w skład tych nazw wchodzi przyimek,to piszmy go małą literą, np. Jan bez Ziemi, Janko z Czarnkowa
*nazwy gwiazd,planet i konstelacji
*nazwy świąt,dni i okresów świątecznych
*nazwy części świata,oceanów,mórz,rzek,jezior,gór,dolin,pustyń,puszcz,wysp,zatok
*nazwy państw,regionów,prowincji,stanów,miast,osiedli,wsi
*nazwy mieszkańców części świata,planet,krajów,krain historycznych,regionów
*nazwy ludzi jako członków narodu,ras,plemion,szczepów
*indywidualne oficjane nazwy urzędów,władz,instytucji,firm,szkół,organizacji itp.
UWAGA.Występujące w tych nazwach przyimki,spójniki,wyrażenia typu imienia piszemy małą liteą, np. Szkoła Podstawowa nr 16 imienia Mikołaja Kopernika.
*wszystkie nazwy pospolite w funkcji nazw własnych
*pierwszą literę w tytułach książek,dzieł sztuki i filmów
*wszystkie wyrazy wchodzące w skład odmieniających się tytułów czasopism
UWAGA.Jeżeli w skład tych nazw wchodzi przyimek lub spójnik, piszemy go małą literą, np. "Kobieta i Życie". Jeśli tytuł czasopisma się nie odmienia, to wyrazy wchodzące w jego skład piszemy małą literą(oprócz pierwszego), np "Gotuj z nami"

A teraz małe ćwiczenia:
1. Uzasadnij pisownię podanych wyrazów, dopasowując odpowiednie określenia.

*Mars ------------------------ nazwa mieszkańca kraju
*Tatry------------------------- nazwa kontynentu
*Odra -------------------------- nazwa dynastii
*Europa -------------------------- nazwa regionu
*Polak----------------------------- nazwa planety
*Małopolska --------------------- nazwa uczelni
*Jagiellonowie--------------------nazwa urzędu
*Uniwersytet Gdański------------- nazwa rzeki
*Ministerstwo Sprawiedliwości------nazwa gór

2.Zapisz tytuły czasopism utworzone z wyrazów podanych w nawiasach.
(Warszawa,życie)...........
(wędkarski,wiadomości)...............
(mówić,wieki)...........
(leśni,przyjacile)...........
(akademia,przedszkolak)...............
(świat,dookoła).................


PISOWNIAWYRAZÓW MAŁĄ LITERĄ

Małą literą piszemy:
*nazwy mieszkańców miast,wsi,osiedli, np. krakowianin,paryżanka
*nazwy dni tygodnia,nazwy miesięcy,okresów kalendarzowych
*nazwy historyczne, np. wojna trojańska,wojna polsko-rosyjska
UWAGA. Ze względów uczuciowych można nazwy tego typu pisać wielkimi literami, np. Powstanie Warszawskie, II Wojna Światowa.
*obrzędy,zwyczaje,nabożeństwa np. zaręczyny,andrzejki,dyngus
*nazwy pospolite utworzone od nazw własnych, np. węgierka(śliwka),kozak,mazur(tańce)
*przymiotniki utworzone od nazw własnych,jeśli nie wchodzą w skład nazwy własnej, np. francuski,arabski(ale Pustynia Arabska)

Zad.1
Zapisz poprawnie wyrazy w poniższysz zdaniach.

Bukiet (RÓŻA).........będzie wspaniałym prezentem dla pani (RÓŻA)......... .
Rzeką graniczną między(POLSKA)............ a (NIEMCY) jest (ODRA).......... .
Niemowlęta szczepi się przeciwko (ODRA)............... .
Moja ciocia,która jest z pochodzenia(WĘGIERKA).............. bardzo lubi (POLSKA).............. kuchnię.
Dopiero w sierpniu można kupić w sklepach(WĘGIERKA)...............


Źródło:''Między nami",zaszyt ćwiczeń do kl. V
Anonymous - Sob 07 Maj, 2005 09:22
Temat postu: Ćwiczenia
No to teraz trochę ćwiczeń. Smile

Ćwiczenia na pisownię "ó" i "u"


O stróżu Józefie i jego tchórzliwym kundlu
Uzupełnij puste miejsca (_) odpowiednią literą - u bądź ó.
Poziom: bardzo trudny (zawiera zbiór najważniejszych wyrazów z "ó" niewymiennym)


Zb_j, tch_rzliwy k_ndel str_ża J_zefa, to okr_tny pr_żniak. L_bi r_wnież do p_źnego wieczora wł_czyć się po r_żnych r_inach i r_mowiskach. R_sza się jak ż_łw. Str_ż przywoł_jąc _siłuje sk_sić go tł_stą sk_rką. W_wczas k_ndel r_sza kł_sem i daje s_sy jak wiewi_rka. J_zef w poł_dnie sz_kał go dł_go po _gorach, a ten h_ltaj _łożył się w br_ździe i czyhał na kł_tliwe wr_ble. To zn_w _ciął sobie drzemkę w wypr_chniałym cz_łnie w pobliżu źr_dła. P_ty leżał jak dł_gi na ż_łtych wi_rkach, p_ki na grzbiecie nie pocz_ł r_zgi, kt_rej szczeg_lnie się boi. Jest tak gł_pi_tki, jakby miał ptasi m_żdżek. Na og_ł jednak str_ż l_bi swego k_ndla. Nieraz wsp_lnie wyr_szają posł_chać ch_ru przepi_rek koncert_jących w zbożu.

*-------------------------------------------------*


Paszkwil na listopad
Uzupełnij puste miejsca (_) odpowiednią literą - u bądź ó.


Mn_stwo odmian mamy na dzień
W tegorocznym listopadzie.
Sp_jrz wich_ra aż się k_rzy!
Trochę p_źniej deszcz nied_ży.
Ot, posz_mi i przestanie.
Już z w_zkami wyszły nianie.
Już ciepl_tko. Serce rośnie.
Jesień? Raczej to przedwiośnie.
Wkr_tce się odmienia wszystko:
Fi_! Dm_chnęło złe wichrzysko.
W g_rze chm_r pon_ry welon.
Drżysz jak w febrze. To dopiero!
Nianie kończą sw_j spacerek,
I synoptyk, pan Wicherek,
Zmyka zawstydzony, gdyż
Miał być raczej wyż niż niż...
Niech to rychlej przyjdzie zima,
Niech troszeczkę mr_z potrzyma,
Śnieżny p_ch ot_li zboże...
Ale zima hen, za morzem.
Wlecze się jak ż_łw niemrawo,
G_zdrze gdzieś za Sandynawią.
Ech, jak spać l_dziskom chce się...
Istna polka słota. Jesień.

*-------------------------------------------------*


Pochwała zimy
Uzupełnij puste miejsca (_) odpowiednią literą - u bądź ó.


Ależ zimno, ale mr_z!
Ciepłe b_ty, koż_ch wł_ż.
Hen, po wzg_rzach gna wich_ra!
Gdyś w koż_chu, nic nie wsk_ra.
Sp_jrz, jak sroży się mrozisko.
Sk_ł pancerzem wok_ł wszystko.
L_d na rzece, na jeziorze...
H_k! Pękają drzewa w borze.
W chacie siedź, bo zginiesz, chłopie!
Zmarzniesz na kość, niczym sopel.
Niechaj drży, kto jest piec_chem.
Kto z_ch, hajże - w zawier_chę.
C_ż, że szczypie w _szy, w nos?
Gwiżdż na mr_z i śmiej się w głos.
_szy pieką? Więc je natrzyj!
Ciepłe zrobią się raz dwa trzy.
A ty z wiatrem - dalej w taniec!
H_laj, tańc_j, aż _stanie,
Aż się zmęczy, aż się zn_ży.
Spr_buj, kto wytrzyma dł_żej!
Dość! Już z nóg po protu lecisz.
Za to wilczy masz apetyt.
Znikła z_pa, kl_ski, mięso...
Jesz, aż ci się _szy trzęsą!
Tylko z tego gnębi zima,
Kto do pieca w dom_ przymarzł.

Smile Później wrzucę więcej (wyedytuję tego pota Wink)

PS. Jak ktoś chce "rozwiązania", to pisać na PW, meila czy gg. biggrin

2.0 Powered by phpBB modified v1.9 by Przemo © 2003 phpBB Group